برآورد پارامترهای ژنتیکی برای صفات موثر در زودرسی در پنبه با استفاده از تلاقی های دای آلل

به منظور بررسی نحوه توارث صفات مرفولوژیکی موثر زودرسی و ارتباط آن ها با عملکرد، شش ژنوتیپ پنبه در قالب طرح تلاقی های دای آلل یک طرفه در سال 1382 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی داراب با یکدیگر تلاقی داده شدند. پانزده نتاج F1 به همراه شش والد در سال بعد در طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار مورد ارزیابی و مقایسه قرار گرفتند. بر اساس نتایج بدست آمده اختلاف تیمارهای مورد بررسی از نظر تعداد روز تا ظهور اولین غنچه، ارتفاع بوته، شاخص متوسط بلوغ، زودرسی و عملکرد وش معنی دار بود. تجزیه ترکیب پذیری با استفاده از روش 2 مدل 1 گریفینگ نشان داد که قابلیت ترکیب پذیری عمومی (GCA) برای تمامی صفات مورد بررسی معنی دار بود در حالی که قالبیت ترکیب پذیری خصوصی (SCA) فقط برای عملکرد معنی دار شد. نسبت (GCA/SCA) برای تمامی صفات به جز عملکرد وش معنی دار بود، بنابراین می توان تنیجه گرفت که سهم واریانس غیرافزایشی ژن ها در کنترل عملکرد وش بیشتر است. برآورد پارامترهای ژنتیکی، شاخص های آماری و تجزیه گرافیکی با استفاده از تجزیه دای آلل به روش جینکز و هیمن نشان داد که صفات عملکرد وش و زودرسی توسط اثر فوق غالبیت ژن ها کنترل می شوند، در حالی که کنترل ژنتیکی ارتفاع بوته، تاریخ اولین غنچه و شاخص متوسط بلوغ از نوع غالبیت نسبی بود. وراثت پذیری عمومی تمامی صفات نسبتا بالا برآورد شد. وراثت پذیری خصوصی همه صفات به جز عملکرد نیز بالا بود.